Stilstaande figuurtjes en dingen worden met stop-motion tot leven gewekt. Voor kleine clips of korte films, maak van je woonkamer de bühne waarop scènes vol actie, romantiek of humor plaatsvinden!
Het stop-motionprincipe
Stop-motionfilms kunnen met weinig apparatuur en zonder kennis van video vooraf worden gemaakt. Dit soort film speelt met de manier van waarnemen van het menselijk oog: als 25 beeldjes per seconde (frames) op rij worden aangeboden neemt het menselijk oog dat waar als vloeiend beeld. Maar bij stop-motion is het niet altijd nodig om een compleet vloeiende video te maken, dat is ten dele juist de charme. Om te beginnen zijn 10 tot 15 frames genoeg.
Juist voor je eerste probeersels is het zinvol met een klein aantal beelden te beginnen. Als in het begin er nog wat fout gaat kun je dit sneller corrigeren en zo krijg je een gevoel voor de techniek van stop-motion. Maar om fouten toch vooraf te voorkomen hebben wij hier een paar handige tips.
De apparatuur
Om te beginnen is het belangrijk precies te weten wat je allemaal nodig hebt voor een stop-motionanimatie. Het aantrekkelijke aan dit soort films is dat projecten snel kunnen worden gerealiseerd omdat geen speciale studio en geen grote hoeveelheden apparatuur nodig zijn.
Alles wat je nodig hebt is:
- een idee,
- een smartphone,
- een digitale camera of camcorder,
- een computer met een videomontageprogramma.
Klinkt makkelijk? Is het ook! Desondanks: hoe gestructureerder je met het project omgaat des te makkelijker is het te realiseren en des te beter is meestal het resultaat.
Het begin
Een storyboard helpt om scènes te visualiseren en dient als een rode draad tijdens het filmen.
Een idee is de basis voor een stop-motionvideo. Om dit idee concreet uit te werken kan het handig zijn een storyboard te tekenen. Hierop worden dan de afzonderlijke sleutelscènes geschetst, die als een rode draad dienen bij het opnemen. Het gaat erom een oorspronkelijk idee uit te werken, gedachten te visualiseren en interessante invallen te bewaren. Door dit voorwerk te doen wordt precies duidelijk hoe de film er uit moet komen te zien en daardoor worden de eigenlijke opnamen makkelijker. Met deze stap leg je bovendien vast welke dingen en welke locatie je nodig hebt voor de opnamen.
Vervolgens moet een opname-apparaat worden geselecteerd. Het leuke aan het maken van een stop-motionvideo maken is dat je niet per se een camcorder nodig hebt. Een digitale camera of een goede smartphonecamera is absoluut genoeg omdat er losse foto's worden gemaakt en deze dan later tot een schijnbaar bewegend beeld worden samengevoegd.
Het opnemen
Nu is het dan zover: de opnamen gaan beginnen. Als de camera in positie is moet deze gestabiliseerd worden. Dit kan met een statief. Het goed vastzetten van de camera is belangrijk omdat verplaatsingen van de camerapositie storend werken en daardoor afleiden van de inhoud van de film. In het begin kan het ook handig zijn om wat proeffoto's te maken en deze te bekijken met de het oog op de beweging. Is de tijd tussen de figuren groot genoeg of eerder te klein? Hoe werkt de afstand?
Het proberen en testen van de eigen opnametechniek is een belangrijke eerste stap. Voor het geval dat je toch niet tevreden bent met de opnamen dan hoef je niet de hele film over te doen. Bij het werken met acteurs is het verstandig om de volgorde van de bewegingen langzaam stap voor stap door te nemen. Als de fotograaf de seriefunctie van zijn camera gebruikt is er achteraf keuze uit veel foto's. Bovendien werken bij een samenhangende serie foto's de mimiek en gebaren van de acteur authentieker.
De bewerking
Alle foto's zijn gemaakt en kunnen nu naar de computer en in het videobewerkingsprogramma geladen werden. Met een programma als Video deluxe Plus van MAGIX kunnen de afzonderlijke frames gemakkelijk gecombineerd worden.
Zodra de foto's in de juiste volgorde staan kan de lengte van de shots handmatig worden aangepast en op elkaar afgestemd worden. Kleinere aanpassingen zoals het invoegen van tekst voor de leader of de aftiteling maken de animatie nog levendiger en professioneler. Dankzij de vele bewerkingsmogelijkheden van Video deluxe Plus kun je nog uitgebreid sleutelen en uitproberen aan je meesterwerk.
Bijzonder opvallend zijn de prestaties van het programma waar het gaat om het toevoegen en bewerken van geluid: met drag & drop kunnen stukken muziek naar de tijdlijn worden gesleept om de film nog meer uitdrukkingskracht te geven. En je hoeft je daarbij niet te beperken tot één stuk: laat meerdere nummers in elkaar overgaan of voeg eigen geluidsopnamen toe. Er zijn 99 sporen beschikbaar voor alles wat je maar wilt.
De mogelijkheden
Om de mogelijkheden van stop-motion te verduidelijken en je fantasie wat op gang te helpen geeft dit deel een overzicht van vormen en voorbeelden.
Uiteindelijk is het maken van een stop-motionvideo's een proces wat je al doende moet leren. Deze tips zijn vooral bedoeld als hulpmiddel en als eerste aanzet voor waar je allemaal aan moet denken. Met het nodige voorstellingsvermogen en een beetje oefenen lukken je stop-motion-animaties al snel en staat niets een indrukwekkende serie films nog in de weg!
Er is namelijk nogal wat mogelijk:
- Cut-out-animatie: vormpjes van papier, karton of stof worden verschoven voor het maken van de afzonderlijke foto's.
- Silhouet-animatie: lijkt op de de cut-out-variant maar de uitgeknipte vormen worden van achteren belicht, zodat alleen silhouetten herkenbaar zijn.
- Klei-animatie: zoals de naam zegt wordt hier gewerkt met klei. Varianten van klei zijn ook mogelijk.
- Collagefilm: verschillende figuren, achtergronden en materialen worden voor de camera steeds iets ander gearrangeerd om een levendige animatie te krijgen.
- Brickfilms: de video wordt gemaakt met alleen maar Legostenen en -poppetjes.
- Pixilation: hier worden slechts losse frames opgenomen van echte acteurs.
- Poppen-animatiefilms: beweegbare poppen worden gepositioneerd om de verschillende foto's te maken.
- 3D-stop-motion: deze nog zeer nieuwe techniek is tot nu toe pas bij twee professionele filmproducties gebruikt.
