Udane wykorzystanie ostrości
Selektywna ostrość umożliwia przykucie uwagi osoby patrzącej na grafikę. Temat ostrości jest jednym z najbardziej interesujących w świecie fotografii. Poniższy tekst wyjaśnia, jak powstaje ostrość i jak ją dobrze wykorzystywać.
Definicja ostrości
Ostrość głębi – albo zgodnie z fachową nomenklaturą: głębia ostrości – oznacza zakres odległości, w którym obserwowane obiekty sprawiają wrażenie ostrych, czyli mających wyraźne, nierozmazane kontury. Na zakres głębi ostrości wpływ ma przysłona o odległość, na jaką jest ustawiona ostrość obiektywu. Czas naświetlania nie ma w tym wypadku znaczenia.
Głębia ostrości bywa też nazywana głębokością ostrości, a oba pojęcia oznaczają to samo. Oba określają głębię dotyczącą ostrości obrazu lub jego fragmentu. Wyrażenie "głębia ostrości" jest jednak oficjalnym określeniem. W przeciwieństwie do niego, brak głębi ostrości oznacza – jak sama nazwa wskazuje – brak ostrości w głębokich, bardzo oddalonych fragmentach obrazu. Tak wyraźnego braku ostrości nie da się jednak stworzyć za pomocą każdego aparatu.
Nierzadko tylko za pomocą kompleksowej obróbki daje się wyraźnie odróżnić zdjęcia powstałe przy pomocy tzw. lustrzanki i zwykłej kamery cyfrowej. Im mniejszy sensor, tym mniejsza powinna być ogniskowa, aby osiągnąć dobre w jakości zdjęcie. Krótsze ogniskowe prowadzą do tego, że przy użyciu małych aparatów ciężej uzyskać selektywną ostrość, niż w przypadku lustrzanek.
Wyraźnie ostre zdjęcia
Dobra ostrość to główny cel przede wszystkim podczas robienia zdjęć krajobrazów. Od strony technicznej najważniejsze są w tym wypadku następujące ustawienia:
- Przysłona: jak najmniejszy otwór względny, względnie jak najwyższa liczba przysłony
- Oddalenie: możliwie krótka ogniskowa, zalecany obiektyw szerokokątny
- Oddalanie się: dość duża odległość od motywu zdjęcia
W tym wypadku należy pamiętać, że odległość i ogniskowa kolidują ze sobą w kwestii głębi ostrości. Dzieje się tak, jeżeli wybrany motyw ma zostać zapisany w określonej wielkości. Jeśli zdjęcie ma się udać, należy oddalić się od motywu, który ma zostać uwieczniony. W ten sposób ogniskowa bardziej się otworzy, przez co zwiększona zostanie odległość przestrzenna. Dzięki temu ostrość pozostanie taka sama.
Różna ogniskowa powoduje w przypadku jednakowego rozmiaru zdjęcia zmianę odległości uwiecznionych przedmiotów względem siebie. W przypadku szerokiego kąta, elementy obrazu sprawiają wrażenie, jakby były od siebie bardziej oddalone, niż jest to w rzeczywistości. Pomieszczenia wydają się być większe. Duże ogniskowe powodują dokładnie coś innego: dzięki temu można uzyskać efekt bliskości. Dzięki temu tło powiększone przy pomocy teleobiektywu jest jednocześnie trochę mniej ostre.
Selektywna ostrość jako element tworzenia
Na zdjęciach z selektywną ostrością, tylko właściwy motyw zdjęcia jest rzeczywiście ostry.
Doskonałe zdjęcie często powstaje właśnie dzięki braku ostrości. Na obrazach zawierających selektywną ostrość, właściwy motyw zdjęcia jest wówczas bardzo ostry. W miejscu, w którym 'skupia' się kamera, znajduje się tzw. poziom ostrości. Zgodnie z ustawieniami przesłony, ogniskowej i odległości o fotografowanego motywu, ostrość obrazu jest delikatnie rozciągnięta przed i za poziomem ostrości.
Pierwszy plan oraz tło są wyraźnie rozmyte. Ten środek tworzenia obrazów z jednej strony zwraca uwagę osoby oglądającej, z drugiej odpowiada postrzeganiu przez ludzkie oko.
Obraz zyskuje więcej głębi przestrzennej. Zgodnie z zasadą, że to pierwszy plan jest odpowiedzialny za ogólny wygląd zdjęcia, możliwe jest wstawienie takiego pierwszego planu, który dzięki braku ostrości nie będzie odwracał uwagi od głównego motywu. Na pokazanym przykładzie łatwo rozpoznać, jak przez wykorzystanie selektywnej ostrości, powstaje wrażenie, jakby było się w samym środku.
Brak ostrości nie jest zawsze taki sam:
czym jest bokeh?
Pojęcie 'bokeh' (boke) wywodzi się z języka japońskiego i oznacza brak ostrości, rozmycie. Nawet jeśli większość ludzi nie zwraca na to uwagi, boke ma znaczący wpływ na efekt obrazu. A przy dokładniejszym przyjrzeniu się, wiele osób z pewnością doceni zalety tego czy innego obiektywu.
Mając do dyspozycji czyste ujęcia boke, można skorzystać ze specjalnych szablonów i nawet z zupełnie rozmytych zdjęć stworzyć ciekawe formy rozmycia, jak np. małe serduszka.
Jak dokładnie wyglądać będą nieostre obszary zdjęcia, zależy od światła i obiektywu. W przypadku rozproszonego światła, które występuje najczęściej podczas pochmurnych dni, nieostry obszar zdjęcia jest przeważnie usuwany. Jeżeli wokół dość ciemnego obszaru znajdują się bardzo jasne miejsca, znane np. ze zdjęć lasu z przebijającymi się promieniami słońca, wówczas dochodzi do powstania tzw. okręgów rozproszenia poza poziomem ostrości.
Im więcej listków przysłony, tym kształt otworu jest bardziej zbliżony do okręgu, a co za tym idzie – boke ładniejsze. Jako najładniejsze określane są otwory jednakowe. Mocne poświaty wokół okręgu, zbyt kwadratowy kształt lub – w ekstremalnych przypadkach – koliste linie, nie powinny występować na zdjęciach.
Rozmycie uzyskane przez obróbkę zdjęcia
Jeżeli podczas robienia zdjęcia nie ma możliwości uzyskania braku ostrości bądź robiący zdjęcie o tym zapomniał, korzystając z odpowiedniego oprogramowania można je niejako wstawić w zdjęcie.
Program do obróbki zdjęć, MAGIX Photostory deluxe umożliwia zmiękczenie całych zdjęć lub jego poszczególnych obszarów. Nie jest to jednak to samo, co efekt boke z rozjaśnieniami, które mogą tworzyć okręgi bądź prostokąty.
Klasyczne zmiękczanie w programach do obróbki zdjęć odpowiada wygładzaniu i równomiernemu mieszaniu pikseli obrazów, które znajdują się obok siebie. Wszystko staje się miękkie.
W celu wstawienia efektu boke dostępne są specjalnie narzędzia, jak na przykład Exposure firmy Alien Skin Software.
Efekt bokeh możesz też dodać dozdjęcia za pomocą MAGIX Photostory deluxe. Abyto zrobić, utwórz kopię obrazu i umieść oba obrazy (oryginał i kopię) poniżejsiebie na dwóch ścieżkach, tak aby zachodziły na siebie. Następniekorzystając z funkcji "wykrawania" wytnij dla utworzonej kopii obrazuokrągły fragment zdęcia, który zostanie wykorzystany do efektu bokeh; a potemutwórz rozmycie dla tej sekcji obrazu.
Temat pod tytułem "ostrość" to dość obszerna kwestia i przede wszystkim dużo teorii. Najlepszym sposobem poznania, jest wypróbowanie różnych ustawień aparatu. Niewątpliwie sprawia to więcej przyjemności, niż czytanie o tym. A przecież nie każde zdjęcie musi zawierać w sobie efekt ostrości. Niemniej jednak dobrze jest wiedzieć, jak tworzyć efekty i w ten sposób ułatwiać sobie życie podczas robienia zdjęć.
